Psikolog

Psikologlar üzerine internette fazlasıyla ilmi açıklamalar mevcuttur. Biz psikologların aflarına sığınarak, psikologlar üzerine günlük hayatımızda karşımıza çıkan sorunlarla birlikte güncel bir dille açıklayıcı bir yazı sunmak istiyoruz. Üniversitede psikoloji bölümünü bitiren bir kişi sadece psikolog unvanını kullanabiliyor. Her psikoterapist psikolog değildir. Psikoterapist olmak için başka bir eğitim almak gerekiyor. Eğitimini alan bir psikolog ayrıca psikoterapist olabiliyor.

Psikologların ile psikiyatrilerin eğitimleri ayrıdır. Biz kabaca psikolog konuşarak ve psikiyatr ilaç vererek yardımcı oluyorlar diye ayırıyoruz. Aslında tespit doğru ama uzmanlıklarında daha fazla farkları vardır. Genelleme olarak bir psikiyatr psikolojik sorunlara tıbbi yaklaşırken, bir psikolog olaya ilmi yaklaşır. Birçok psikolojik sorunlarda birbirlerini iyi tamamlarlar. Mesela ağır depresif rahatsızlıklarda genelde ikisi bir arada çalıştığı görülür. Psikologlar özellikle ilacın gerektiği veya nörolojik sorunlarda sizi mutlaka bir psikiyatre yönlendirir.

Psikolojik Rahatsızlık

Biz günlük hayatımızda genel olarak iş yerindeki, aile ve ekonomi içindeki problemler ile kendimize sıkıntı yaparız. Bu sıkıntı stres, yorgunluk, hayata soğuma gibi belirtiler ortaya çıkarır. Bu sıkıntılar devamlı oldukça vücudumuza da yansıyor. Tansiyon, kalp, baş ağrısı en yaygın belirtileridir. Çoğumuz doktora gider ama psikoloğa başvurmaz. Doktor tavsiye etse bile. Alırız ilacımızı ve ‘Allah büyüktür’ diye kendimizi avuturuz.
Peki, neden bir psikoloğa gitmeyiz?

Deli Doktoru

Hala halk ağzında psikologlara deli doktoru diye bir ön yargı vardır. Diğer yandan sağlık sigortaları psikoloğun ücretini karşılamadıkları için ücretlerini herkes karşılayamıyor. Bir terapi en azından 8 seans sürecekse, ortaya büyük bir fatura çıkıyor. Ancak bu fatura sağlınızın faturasıdır. Arabanızın bakımı için, tamiri için yılda ne adar ödüyorsunuz? Sizin bir araba kadar değeriniz yok mu?

Bir psikolojik rahatsızlık sadece sizi ve sizin sağlınızı etkilemiyor. Psikolojik rahatsızlıklar ailenizi, çevrenizi ve işinizi tahmin edebileceğinizden daha fazla etkiliyor. Rahatsızlıkla yüzleşmedikçe, şiddeti ve etkisi büyüyor. Başta kolay çözülecek bir sorun, bu sefer aile fertleriyle beraber büyük bir soruna gelişiyor. Bunun en güzel örneği psikolojik travmadır.

Mesela çocukluğunuzda şok veya psikolojik rahatsızlık yaratacak bir olay yaşadınız. Bu çocukluğunuzda sevdiğiniz bir insanın birden ölümle kaybı olabilir. Siz kayıpla ve onun getirdiği psikolojik rahatsızlıkla yüzleşmedikçe, sizde büyüdüğünüzde ‘Ayrılma Kaygısı Bozukluğu’ oluşabilir. Belirtileriyse depresyon, huysuzluk, aşırı korumanın yanında, ayrılma durumlarında fiziksel sorunlara kadar gidebilir.

Psikolojik Tedavi

Her psikolojik rahatsızlığın değişik tedavi yöntemleri vardır. Biz filmlerden etkilenmiş klasik olarak psikolog koltuğunda yatan bir hastayı biliriz. Klişe gibi gözümün önünde gelişen tablo bazı psikolojik danışmanlık merkezlerinde mevcuttur. Bazıları belki biz böyle bir görüntüyü beklediğimiz için aksesuar olarak kullanıyordur fakat arkasında yatan neden çok mantıklı.

Bize psikologlar sadece karşımızda oturup bizi dinleyen bir insan gibi görünüyorlar. ‘Arkadaşımla konuşsaydım da olurdu’ diyenler bile var. Bir yere kadar haklılar. İyi bir dostumuzla dertlerimizi paylaşınca rahatlıyoruz. Üstüne akıl verirse soruna icabında çözüm buluyoruz. Bir psikolog da sizi dostununuz gibi dinliyor. Ama sizin dostunuz değildir çünkü arada hep bir mesafe tutar. Bu mesafe size başka bir rahatlık verir. Bazı sözleriniz dostunuzu kırabilir ve dostluğunuza zarar vermemek için her şeyi konuşamazsınız. Bazı konularsa mahremdir. Bir psikolog da bu sorunlarınız yoktur.
Demek ki bir psikolog profesyonel dinleyicidir!

Evet ve hayır çünkü kendisi sadece bir profesyonel dinleyici değildir. Bir psikolog iyi dinlediği kadar, iyi sorularda sorar. Sizi dinlerken her şeye dikkat eder; hal ve hareketlerinize, satır arası söylediklerinize ve tamamen size. Siz ne kadar rahat olursanız, psikoloğunuz sizi ve sorunuzu o kadar iyi anlar. Bu konuda bazen uzanabileceğiniz bir koltuk avantajlı olabiliyor.

Psikolog bulacaksınızdır

Size, yaşadıklarınızla, hayatınızla ilgili bilgilerle sizin için en iyi çözüm yolunu sizinle bulur. Gerekirse aile fertlerinizi de bu yola dahil eder veya başka bir uzmana da yönlendirir (mesela bir psikayetre). Size burada iyi bir psikolog nasıl tedavi eder açıklamasını yapamayız. Her psikoloğun yöntemi değişiktir. Psikolog A size belki psikolog B gibi yardımcı olamaz. Bunun nedeni yöntemi, empati (duygudaşlık) ve başka faktörlerdir. Ancak her han gibi psikolojik rahatsızlıkta size her psikolog yardımcı olabilecektir. Uzmanlığı sizin rahatsızlığınıza yetersizse, o sizi zaten yönlendirecektir.

Psikolojik rahatsızlıklarda lütfen zaman kayıp etmeyin. Psikolojimiz bozuk olduğunda, biz buna fiziksel rahatsızlık gibi önem vermeyiz. Sağlam kafa sağlam vücuttadır. Sağlam vücutta sağlam kafadadır. Her iki tür rahatsızlık birbirini tetikler. Psikolojik rahatsızlıkları sakın küçümsemeyin. Psikolojik rahatsızlık yaşadığınız her konuda lütfen bir psikoloğa gidin. İnternet çağında yakınınızda mutlaka bir psikolog bulacaksınızdır.

Genç Psikologlar

Birde bizim naçizane bir önerimiz olacaktır. Genç psikologların hayat tecrübeleri yok diye lütfen uzmanlıklarını küçümsemeyin. Onların hepsi birer uzmandır ve yıllarca mürekkep yalayarak diplomalarını alıyorlar. Psikolojik danışmanlık merkezlerinde, hocaların yanında veya kliniklerde birçoğu pratik eğitim alıp uzmanlaşıyorlar. Size belki hiç ummadığınız bir şekilde yardımcı olabilirler.

Kaynak wikipedia.com, terapiportali.com, dsm5.org